ทำงานให้แบรนด์ แล้วลิขสิทธิ์เป็นของใคร? || พี่สวยเปิดคอร์ส Blogger101 | Kaosuaylunla Diary

ทำงานให้แบรนด์ แล้วลิขสิทธิ์เป็นของใคร? || พี่สวยเปิดคอร์ส Blogger101


เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม ที่ผ่านมา มีการตื่นตัวและดราม่ากันอย่างหนักหน่วงไปทั่วโลกโซเชียลมีเดีย เกี่ยวกับการประกาศใช้ พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์ (ฉบับที่2) ปี 2558 เพิ่มเติมจาก พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญาที่เกี่ยวข้องกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เมื่อปี 2537 ซึ่งเอาจริงๆการตีความภาษาทางกฎหมาย ไม่ใช่เรื่องถนัดของเราเลยนะ แต่ "ธรรมสิทธิ์" หรือ สิทธิโดยชอบธรรม ที่คนสร้างสรรค์ผลงานควรรู้ไว้ มันก็ไม่ใช่เรื่องที่ควรมองข้าม ดังนั้นวันนี้เรามาเคลียร์กันดีกว่า

ในกรณีที่แบรนด์จ้างให้เขียน "บทความสปอนเซอร์" ลงบน "บล็อก"
(หรือสื่ออื่นๆที่บล็อกเกอร์มีช่องทาง)

เคสนี้ ใครเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ผลงานคะ?

//ยิ้มอ่อน

ลิงค์ข่าว:
http://www.posttoday.com/analysis/report/379735

ลิงค์ พ.ร.บ. ฉบับแรก (2537)
ลิงค์ พ.ร.บ. ฉบับที่ 2 (2558)

เรื่องข้อกฎหมายและข่าวอยากให้ใช้วิจารณญาณ พิจารณากันเอาเองนะคะ แต่ในเคสบนโลก "ดิจิตอล" ในสมัยที่ใครๆก็เป็นเจ้าของสื่อได้ (ถ่ายวิดีโอ โพสโซเชียล เขียนบล็อก) สรุปให้ง่ายๆคือ

คนที่ "สร้างสรรค์ผลงาน" ถือเป็น "เจ้าของลิขสิทธิ์" ค่ะ


ในแง่ของการเขียนบล็อก ไม่ว่าใครหน้าไหน จะทำสำเนา คัดลอก แชร์ ดัดแปลง ฯลฯ เค้าก็ไม่ได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์งานเขียนของเราแต่อย่างใด "เค้า" เหล่านี้ไม่ว่าจะเป็น "แบรนด์" หรือ "สื่อ" ต่างๆอย่าง แมกาซีน ทีวี วิทยุ จะออนไลน์ หรือ ออฟไลน์ การนำผลงานของเราไปเผยแพร่นั้น "โดยมารยาท" ที่พึงปฏิบัติต่อเจ้าของผลงานคือการ "ให้เครดิต" นั่นเองค่ะ

แชร์แบบไหนถึงจะ "เข้าข่าย" ผิดกฎหมาย? ขอเน้นที่ 3 กรณีนี้ค่ะ

1. แชร์แบบไม่ให้เครดิตเจ้าของผลงาน: 

การโพสผลงานลงบนโลกออนไลน์ แน่นอนว่าเจ้าของผลงานมีจุดประสงค์ต้องการที่จะ "เผยแพร่" ผลงานของตัวเอง การที่บุคคลอื่นนำไปโพสแล้วไม่ให้เครดิต เป็น "มารยาท" ที่ไม่ควรพึงกระทำตั้งแต่แรก และใน พ.ร.บ. ฉบับนี้ เข้าข่าย "ผิดกฎหมาย" สามารถฟ้องเรียกร้องค่าเสียหายกรณี "ละเมิดลิขสิทธิ์" ได้เลยค่ะ (ค่าปรับเริ่มที่หนึ่งหมื่นบาทนะคะ ระวังไว้)

2. แชร์โดยบิดเบือนจุดประสงค์ของเจ้าของผลงาน:

การสร้างผลงานแต่ละชิ้น ย่อมมีจุดประสงค์ยิบย่อยแตกต่างกันไป หากมีการนำผลงานไปเผยแพร่ในลักษณะที่ผิดไปจากจุดประสงค์ของผู้สร้าง เช่น "สร้างเพื่อความบันเทิง" แต่ถูกนำไปใช้ "ประกอบการค้า" "แสวงหากำไรส่วนตัว" ถึงแม้จะให้เครดิต แต่ผิดจุดประสงค์ที่เจ้าของผลงานสร้างขึ้น ก็มีสิทธิสามารถฟ้องได้อีกเช่นกันค่ะคุณขา

3. มีการดัดแปลงหรือบิดเบือนข้อมูล ก่อนแชร์โดยไม่ได้รับอนุญาต:

ในที่นี้ต่างจากข้อ 2 ตรงที่ไม่ได้แชร์ แต่นำผลงานมาดัดแปลง หรือแก้ไข ครอบคลุมทุกอย่างไม่ว่าจะเป็น ข้อความ ลายน้ำ ภาพต้นฉบับ หรือฟุตเทจที่คนอื่นถ่ายไว้ หากต้องการตัดทอน เสริมแต่ง จำเป็นต้อง "ได้รับการอนุญาต" จากเจ้าของลิขสิทธิ์เป็น "ลายลักษณ์อักษร" เท่านั้น มิเช่นนั้นเจ้าของผลงานมีสิทธิ์ฟ้องได้ค่ะ

กรณีแบรนด์จ่าย "ค่าจ้าง" หรือมอบผลิตภัณฑ์ เพื่อให้บล็อกเกอร์ผลิตชิ้นงานที่มีแบรนด์นั้นๆเป็น "สปอนเซอร์" ตัวแบรนด์ต้องพึงระลึกไว้นะคะว่า "ไม่ได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์" ผลงานชิ้นนั้น แต่ตกอยู่ในฐานะ "ผู้สนับสนุน" งานเขียน หรือสื่อต่างๆที่บล็อกเกอร์ผลิตให้เท่านั้นค่ะ

สำหรับการตกลงซื้อขายลิขสิทธิ์ผลงานกันตั้งแต่แรกเพื่อนำไปใช้แสวงหากำไร ส่วนใหญ่จะมีการกำหนดระยะเวลา เก็บค่าลิขสิทธิ์ให้แบรนด์นำไปคัดลอก ทำซ้ำ เผยแพร่ ตามสื่อต่างๆ มีระยะเวลาตามกำหนดมากน้อยแล้วแต่การตกลงกันของทั้งสองฝ่าย อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร กรณีผลงานชิ้นนั้นมี "หน้า" ของบล็อกเกอร์ติดอยู่ ทางบล็อกเกอร์ถึงแม้จะไม่มีลิขสิทธิ์ในผลงาน แต่ยังคงมี "ธรรมสิทธิ์" ในฐานะตัวแสดงค่ะ หากแบรนด์นำไปเผยแพร่ แล้วก่อให้เกิดความเสื่อมเสียชื่อเสียง เช่น นำไปลงโฆษณาในหนังสือปลุกใจเสือป่า หรือเว็บไซต์อนาจารที่ไม่เหมาะสม ไม่ชอบธรรมด้วยกฎหมาย ตรงนี้ก็จะโดนฟ้องได้อีกเหมือนกัน

เพราะฉะนั้น ขอสรุปไว้ตรงนี้ "แบรนด์" ไม่ได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ผลงานที่บล็อกเกอร์สร้างขึ้น ตามสื่อต่างๆ หากไม่มีการซื้อขายลิขสิทธิ์ หรือตกลงกันอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร การทำซ้ำ คัดลอก หรือเปลี่ยนแปลงผลงาน เข้าข่าย "ละเมิดลิขสิทธิ์" และผิดกฎหมายค่ะ!

จะเซฟตัวเองในการแชร์ได้ คือต้องแชร์จากเจ้าของผลงาน พร้อมให้เครดิตถูกต้องนะคะ
อ่านเยอะๆ พิจารณาให้ละเอียดก่อนแชร์ หรือติดต่อเจ้าของผลงานเพื่อขออนุญาต จะปลอดภัยที่สุด

ส่วนในกรณีจะฟ้องใครนั้น เคสนี้จริงๆมันสามารถยอมความกันได้ ไม่ต้องไปไกลถึงศาล เพียงยื่นเจตจำนงไปยังเจ้าของแบรนด์ หรือสื่อ ที่นำผลงานเราไปเผยแพร่ แล้วหากเค้าไม่ยอมปฏิบัติตามข้อตกลง ตรงนี้สามารถเก็บหลักฐานไปฟ้องได้ค่ะ แม้ว่าเจ้าตัวจะลบลิงค์ทิ้งไปแล้วก็ตาม

ด้วยรักและหวังดี จะแบรนด์ก็ดี สื่อก็ดี บล็อกเกอร์ก็ดี
ทุกคนต่างก็มี "สิทธิ์" เป็นของตัวเองค่ะ

XOXO,
ข้าวสวยลั้นลาคนดีคนเดิม เพิ่มเติมคือบทความ Blogger 101 >_<b!!

2 ความคิดเห็น:

  1. บล็อกโคตรมีประโยชน์เลย! #ปรบมือรัวๆ

    ตอบลบ
    คำตอบ
    1. 55555 งานดีมีคุณภาพขอให้นึกถึงชั้นนน

      ลบ

อ่านจบแล้วอยากฝากคอมเม้นอะไรบ้าง?